نبرد اشباح آسمان؛ بمب‌افکن نسل ششمی روسیه بهتر از B-21 آمریکا خواهد بود؟

عملکرد بمب‌افکن B-2 اسپیریت بار دیگر در کانون توجه جهانی قرار گرفته است. این بمب‌افکن رادارگریز که از دهه‌ها پیش در خدمت نیروی هوایی آمریکا بوده است، هم‌اکنون در آستانه‌ی بازنشستگی قرار دارد تا جای خود را به B-21 رِیدر بدهد. اما هم‌زمان با این تحول، روسیه و چین نیز سعی دارند با ساخت بمب‌افکن‌های نسل ۶، تعادل قدرت را به نفع خود تغییر دهند. طرح محرمانه‌ی روسیه موسوم به PAK DA، قرار است پاسخ این کشور به پروژه‌ی B-21 باشد.

به‌نوشته‌ی Nationalinterest، نیروی هوایی روسیه مدتی پیش ضربه‌ای جدی از عملیات پهپادی «تار عنکبوت» اوکراین متحمل شد. این حملات چهار پایگاه هوایی استراتژیک روسیه را هدف گرفتند و بنا بر گزارش‌ها، دست‌کم ۴۰ هواپیما از جمله مدل‌های Tu-95MS، Tu-22M3 و A-50 آسیب جدی دیدند یا نابود شدند. با کاهش چشمگیر تعداد بمب‌افکن‌های عملیاتی، انتظار می‌رود مسکو برای سرعت بخشیدن به روند توسعه‌ی PAK DA تحت فشار بیشتری قرار گیرد.

طراحی بمب‌افکن پنهان‌کار PAK DA از اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ در شرکت توپولف آغاز شد، اما ورود نمونه‌ی اولیه به فاز تولید تا سال ۲۰۲۱ به تعویق افتاد. از آن زمان تاکنون، جدول زمانی توسعه‌ی پروژه چندین بار تغییر کرد و با آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲، پیچیدگی‌های بیشتری نیز به آن اضافه شده است.

ویژگی‌هایی در هواپیمای جدید روسیه مانند طراحی بال پرنده و سطح مقطع راداری بسیار کوچک، شباهت زیادی به بمب‌افکن آمریکایی B-2 دارند. بر اساس برخی گمانه‌زنی‌ها، توان حمل سلاح PAK DA حدود ۳۰ تُن برآورد شده است که از ظرفیت ۲۰ تنی B-2 فراتر می‌رود.

رسانه‌های دولتی روسیه احتمال می‌دهند PAK DA تا سال ۲۰۲۷ وارد خط تولید شود، اما کارشناسان مستقل تردیدهای زیادی نسبت به این زمان‌بندی دارند. مجله‌ی نظامی Military Watch پیش‌بینی می‌کند که شاید فناوری‌های توسعه‌یافته برای این پروژه، پیش از آماده شدن بمب‌افکن جدید در نسخه‌های ارتقاءیافته‌ی Tu-160M به کار گرفته شوند.

در هر صورت، تا زمانی که ناوگان بمب‌افکن‌های فعلی روسیه ترمیم نشود، بعید است جاه‌طلبی‌های نسل ششمی این کشور به واقعیت تبدیل شود.