مگسها چگونه دنیا را میبینند؟
مگسها چگونه دنیا را میبینند؟
علاوهبر این، چشم برخی مگسها برای تشخیص فضایی و زمانی بهطور همزمان سازگار شده است. در بسیاری از گونهها، چشم مگسهای نر در بالای سر به هم میرسد، درحالیکه چشمهای ماده فاصلهی مشخصی از هم دارند. بخش اضافه در چشم نر «نقطه عشق» نامیده میشود که با عدسیهای بزرگتر و گیرندههای سریعتر، حساسیت بیشتری نسبت به اجسام کوچک و متحرک دارد؛ قابلیتی که در تعقیبهای هوایی پرسرعت برای یافتن مادهها ضروری است.
خویشاوندان شکارچی مگس خانگی نیز با دیدی بسیار قدرتمند سازگار شدهاند تا بتوانند طعمههای کوچکی مانند مگسهای میوه را در حال پرواز شکار کنند.
بیشتر بخوانید
بسیاری از مردم هنگام بیرونکردن مگس از پنجره یا زدن آن با روزنامه، به موضوع ادراک حشرات فکر نمیکنند. بااینحال، درک این فرآیند میتواند راهکارهای تازهای برای کنترل آفات ارائه دهد؛ همانطور که ابزار «مگسگیر» فون اوکسکول نشان داد. این موضوع حیاتی است، زیرا بسیاری از مگسها ناقل بیماری هستند و کنترل آنها برای پیشگیری از بیماری در انسان و حیوان ضرورت دارد.
درک رنگ، یکی از عناصر کلیدی در این زمینه است. شبکیه چشم انسان سه نوع سلول مخروطی دارد که به نور آبی، سبز و قرمز حساساند و مغز این سه سیگنال را با هم مقایسه میکند تا ادراک رنگی شکل بگیرد. در مقابل، یک اوماتیدیوم مگس خانگی پنج نوع گیرنده نوری دارد، از جمله گیرندههایی حساس به نور فرابنفش، اما هیچیک حساسیت ویژهای به نور قرمز ندارند.
درک فرآیند بینایی میتواند راهکارهای تازهای برای کنترل آفات ارائه دهد
به همین دلیل، ادراک رنگ در مگسها بسیار متفاوت از انسان است. آزمایشها روی مگس لاشه نشان داده است که آنها تنها چهار رنگ مجزا را تشخیص میدهند و برخی از این رنگها درک مستقیمی در بینایی انسان ندارند. اما اینکه چنین وضعیتی در سایر گونههای مگس هم صدق میکند یا خیر، هنوز مشخص نیست.
در آفریقا، مگس تسهتسه بیماری خواب را منتقل میکند که دستگاه عصبی مرکزی را بهشدت تحتتأثیر قرار میدهد، چرخهی خواب و بیداری را بر هم میزند، موجب گیجی و اختلالات حسی میشود و در نهایت، در صورت درماننشدن به مرگ منتهی خواهد شد.
برای مقابله با مگس تسهتسه و محافظت از انسان و حیوانات، اغلب از پارچههای رنگی آغشته به حشرهکش استفاده میشود که معمولاً آبیرنگاند. اما مدلسازی ادراک رنگی مگسها نشان داد که بهترین رنگ برای جذب آنها از نگاه انسان بنفش است. یافتههای اخیر ثابت کردهاند که این رنگ نهتنها مگس تسهتسه، بلکه مگس خانگی و مگس گزنده را نیز بهسوی خود جلب میکند؛ هر دو گونهای که ناقل بیماری هستند.
مدیریت مگسها در محیطهای شهری نیز با ترکیب مدلهای بینایی رنگی و فضایی دنبال میشود. یکی از چالشهای مهم، این است که نور مصنوعی برای چشم انسان طراحی شده و فاقد طولموجهای فرابنفش است که مگسها به آن حساساند. بنابراین، نور مصنوعی از نگاه مگسها رنگی کاملاً متفاوت دارد و ممکن است توانایی آنها را در تشخیص رنگها نسبت به شرایط نور طبیعی کاهش دهد.
در نهایت، شناخت جهان ادراکی مگسها میتواند به درک بهتر رفتار این حشرات و طراحی روشهای تازه و مؤثر برای کنترل آنها منجر شود.
منبع : زومیت