زمینلرزه ۸٫۸ ریشتری کامچاتکا؛ چرا ششمین زلزله بزرگ قرن امواج سونامی ویرانگر ایجاد نکرد؟

زمینلرزه ۸٫۸ ریشتری کامچاتکا؛ چرا ششمین زلزله بزرگ قرن امواج سونامی ویرانگر ایجاد نکرد؟
در تاریخ ۲۹ ژوئیه (۷ مرداد)، زلزلهای به بزرگی ۸٫۸ ریشتر در نزدیکی سواحل شبهجزیره کامچاتکا در شرق روسیه رخ داد و هشدارهای سونامی بلافاصله صادر شد. این زمینلرزه که در میان شش زلزله بزرگ ثبتشده در یک قرن گذشته قرار میگیرد، نگرانیهایی مشابه زلزله و سونامی ویرانگر سال ۲۰۱۱ ژاپن و زلزله اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ را برانگیخت.
اما برخلاف انتظار، سونامیهایی که در پی زلزلهی شرق روسیه ایجاد شدند، چندان مخرب نبودند. عوامل متعددی از جنس و ساختار زمینلرزه اولیه گرفته تا شکل خط ساحلی در شکلگیری و شدت سونامی نقش دارند. در ادامه، به این زلزله بزرگ و علت قدرت پایین سونامیهای حاصل از آن میپردازیم.
زلزله در منطقه فوقالعاده زلزلهخیز رخ داد
National Geographic
زلزله اخیر روسیه در منطقهای رخ داد که یک صفحه تکتونیکی به زیر صفحهای دیگر میرود. این نوع ساختارها انرژی زیادی را در امتداد گسلهای بزرگ ذخیره میکنند. آزادشدن ناگهانی این انرژی میتواند به زمینلرزههای بسیار قدرتمند منجر شود. زلزلههای بزرگ تاریخ از جمله زلزلههای ژاپن و اقیانوس هند نیز در چنین مناطقی رخ دادهاند.
گسل زلزله اخیر روسیه تا بستر دریا نرسید و همین عامل، باعث کاهش شدت سونامی شد
زلزله در عمق ۲۱ کیلومتری منطقه فرورانش کوریل–کامچاتکا رخ داد. در این منطقه، صفحه اقیانوس آرام با سرعت نسبتاً بالای ۷۵ میلیمتر در سال به زیر صفحه اختسک فرو میرود. علاوهبراین، زاویه این فرورانش نسبتاً کم و نزدیک به افقی است. بهگفتهی ریچ بریگز، زمینشناس سازمان زمینشناسی آمریکا، این ویژگی باعث میشود بخش گستردهای از گسل، شرایط مناسب برای لغزش داشته باشد. او به ساینسنیوز میگوید: «این منطقه بهنوعی کارخانه زلزله است که در آن شرایط مناسب برای وقوع زلزله مهیا است.»
منطقه مورد بحث کمتر از دو هفته پیش نیز زلزلهای به بزرگی ۷٫۴ ریشتر و سال گذشته زلزلهای ۷٫۱ ریشتر را تجربه کرده بود. در سال ۱۹۵۲ نیز یکی از بزرگترین زلزلههای ثبتشده تاریخ، به بزرگی ۹٫۰ ریشتر در کامچاتکا رخ داد.
چند ساعت پس از زلزله، آتشفشان کلوچفسکایا سوپکا، بزرگترین آتشفشان فعال نیمکره شمالی فوران کرد. با اینکه این فوران همزمان با زلزله بود، به گفته بریگز، مشخص نیست این دو رویداد بهطور مستقیم به هم مربوط باشند.
زلزله کامچاتکا چگونه باعث شکلگیری سونامی شد؟
منبع : زومیت