رئیس‌جمهور اساسنامه سازمان «توسعه همکاری‌­های علمی و فناورانه بین‌­المللی» را ابلاغ کرد

شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، «اساسنامه سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران» که در جلسه ۹۰۳ مورخ ۱۴۰۳/۰۶/۰۶ این شورا به‌ تصویب رسید، را به شرح زیر برای اجرا ابلاغ کرد.

این اساسنامه مشتمل بر ۱۶ ماده و ۱۰ تبصره، در جلسه ۹۰۳ مورخ ۰۶/‌۰۶/‌۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ؛ لازم‌الاجراست.

در متن اساسنامه ابلاغ‌شده آمده است: اساسنامه سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران» که در جلسه ۹۰۳ مورخ ۰۶/‌۰۶/‌۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه ۴۹۴ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد:

در راستای تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، بند ششم سیاست‌های کلی علم و فناوری و راهبرد کلان نهم نقشه جامع علمی کشور که در آن‌ها گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها، همراه با تحکیم استقلال کشور و جلوگیری از تحقق اهداف نظام سلطه بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت مورد تأکید قرار گرفته است و همچنین با استناد به بند ۳ ماده ۴ سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و مصوبه جلسه ۸۹۵ مورخ ۱۰/‌۱۱/‌۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ «مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری» در جهت یکپارچه‌سازی، افزایش هماهنگی و اثربخشی برنامه‌های دستگاه‌های ذی‌ربط در زمینه توسعه روابط علمی و فناورانه بین‌المللی، به «سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین المللی جمهوری اسلامی ایران» ارتقا می‌یابد.

در ماه ۳ این اساسنامه، سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی، اداری و استخدامی است و به‌صورت مؤسسه دولتی وابسته به معاونت و به شیوه هیأت امنایی اداره می‌شود. محل اصلی استقرار سازمان نیز شهر تهران اعلام شده است. علاوه بر این، سازمان می‌تواند با تصویب هیأت امنا، نمایندگی‌هایی را در سایر استان‌ها تأسیس نماید.

در چارچوب سند توسعه روابط علمی و فناورانه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و در راستای اجرایی سازی آن به شیوه فعال، اهداف سازمان عبارتند از:

• ساماندهی روابط بین سیاست‌گذاران، مجریان و گروه‌های هدف تعاملات بین‌المللی علمی و فناورانه کشور
• افزایش اثربخشی، هماهنگی و هم‌افزایی برنامه‌ها و فعالیت‌های علمی و فناورانه بین‌المللی دستگاه‌های ذی‌ربط با حوزه علم و فناوری
• رفع خلاءها و چالش‌های قانونی، مدیریتی، حمایتی و نظارتی در زمینه روابط علمی و فناورانه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با رعایت الزامات نظام حقوقی کشور
• تقویت و ارتقا دیپلماسی علمی و فناورانه جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی معرفتی اسلام
• تلاش برای جلوگیری از انحصارطلبی علمی نظام سلطه و حمایت هوشمند از سرمایه‌های انسانی و علمی کشور و جریان‌های فکری و اندیشمندان همسو
• بسط و تعمیق و ارائه تصویر مطلوب از معارف و علوم اسلامی و علوم انسانی در مجامع علمی بین‌المللی با تأکید بر جهان اسلام

• تدوین و به‌روزرسانی نقشه راه اجرایی‌سازی سند در تعامل و همکاری با ستاد و دستگاه‌های ذی‌ربط حوزه علم و فناوری
• راهبری اجرایی‌سازی اقدامات ملی سند
• شناسایی چالش‌های اجرایی‌سازی سند در تعامل و همکاری با دستگاه‌های ذی‌ربط حوزه علم و فناوری بر اساس نیازسنجی و آینده‌پژوهی و پیشنهاد راهکارهای سیاستی و برنامه‌های راهبردی جدید با توجه به ظرفیت‌های موجود
• تصمیم‌سازی، هماهنگی، شتاب‌بخشی، رفع موانع و حمایت از بخش‌ها و نهادهای ذی‌ربط در راستای اجرایی‌سازی سند
• توسعه بازارهای صادراتی محصولات و خدمات دانش‌بنیان، خلاق و مبتنی بر فناوری در حوزه‌های اولویت‌دار بر اساس اولویت کشورهای هدف با همراهی و بهره‌برداری از ظرفیت دستگاه‌های ذی‌ربط در راستای افزایش سهم صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان
• توسعه سازوکار جذب، اقامت و بهره‌گیری ضابطه‌مند و اثربخش از ظرفیت و توان دانشمندان، پژوهشگران، فناوران و دانشجویان خارجی، به‌ویژه ایرانیان مقیم خارج از کشور، با همراهی و استفاده از ظرفیت دستگاه‌های ذی‌ربط
• تسهیل تأمین مالی حوزه‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناوری‌محور، از طریق جذب سرمایه‌های خارجی، به‌خصوص سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور و استفاده از الگوهای جدید تأمین مالی
• برنامه‌ریزی، هماهنگی و انجام اقدامات مناسب جهت انحصارشکنی نظام سلطه در حوزه‌های علمی و فناوری
• حمایت و صیانت از پژوهشگران، فناوران، دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و حوزه‌های علمیه و دستاوردهای معرفتی، علمی و فناورانه جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های بین لمللی
• برنامه ریزی، هدایت، جهت‌دهی، هماهنگی و هم راستاسازی فعالیت‌های کلیه دستگاه‌های دارای روابط علمی و فناورانه بین‌المللی
• شناسایی نیازها، خلاءها و چالش‌های روابط علمی و فناورانه بین المللی و پیشنهاد سیاست‌ها و ضوابط، حمایت و تسهیل‌گری یا اقدام متناسب برای ارجاع حل چالش‌ها و رفع خلاءها به نهادهای قانون‌گذار
• بهره‌گیری از توان و ظرفیت نمایندگی‌های خارج از کشور و هم‌افزایی در ارتباط با مأموریت‌های سازمان در خارج از کشور
• توسعه هوشمند و الهام‌بخش روابط علمی و معرفتی با سایر کشورها با تأکید بر اولویت‌ها و مزیت‌های نسبی کشور به‌ویژه در حوزه علوم انسانی به طور عام و علوم انسانی برگرفته از اندیشه اسلامی به طور خاص و همچنین مزیت‌های جمهوری اسلامی ایران در علوم اجتماعی و هنر از طریق نظریه‌پردازی و مناظره‌های علمی نوآورانه و روش‌مند

در تبصره ۱ این ماده توضیح داده شده است که «تصویب ضوابط برای انجام وظایف محوله در موارد لازم، در چارچوب بند ۲ ماده ۴ سند صورت می‌پذیرد.» و تبصره ۲ هم اشاره کرده که وظایف سازمان، نافی وظایف قانونی سایر دستگاه‌ها نیست.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور (رئیس)، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام‌الاختیار او، وزیر امور خارجه یا نماینده تام‌الاختیار او، وزیر علوم یا نماینده تام‌الاختیار او، وزیر بهداشت یا نماینده تام‌الاختیار او، رئیس سازمان برنامه و بودجه یا نماینده تام‌الاختیار او، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری، دو نفر از اعضای کارگروه به انتخاب آن کارگروه و رئیس سازمان (دبیر) اعضای هیأت امنا را تشکیل می‌دهند.

بررسی و تصویب برنامه‌های راهبردی، سیاست‌ها، خط‌مشی‌ها، اولویت‌های کلان و برنامه‌های سالانه سازمان در چارچوب اسناد بالادستی به‌ویژه سند، پیشنهاد تغییر یا اصلاح اساسنامه سازمان به شورای عالی انقلاب فرهنگی جهت تصویب و تصویب نمودار سازمانی و تشکیلاتی سازمان بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه از جمله وظایفی است که برای هیأت امنا تعریف شده است.

همچنین، تصویب آئین‌نامه‌های مالی- معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی سازمان، تصویب آئین‌نامه داخلی هیأت امنا، بررسی و تصویب بودجه سالانه و تفصیلی سازمان، تصویب حساب‌ها و ترازنامه سالانه سازمان، تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصارف آن با رعایت ضوابط و مقررات مربوطه، نظارت بر حسن انجام برنامه‌هایی که به آن‌ها بودجه اختصاص یافته و… از دیگر وظایف محول‌شده به هیأت امنا است.

در تبصره این بخش نیز ذکر شده است که «یک کمیته دائمی زیر نظر رئیس سازمان برای پیشبرد وظایف سازمان و تهیه پیش‌نویس مصوبات هیأت امنا تشکیل می‌گردد. این کمیته متشکل از رئیس سازمان و پنج نفر به انتخاب هیأت امنا خواهد بود و آئین‌نامه و شرح وظایف آن توسط هیأت امنا تصویب می‌گردد.»

در ماده ۱۳ اساسنامه منابع مالی این قانون تعیین شده که در ادامه جزئیات آن آمده است:

• اعتبار بودجه عمومی که در ردیفی مستقل ذیل بودجه سالیانه معاونت پیش‌بینی می‌شود
• درآمدهای اختصاصی سازمان
• کمک‌های دریافتی از وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها و سایر هدایا و کمک‌های دریافتی در چارچوب قوانین و مقررات

در تبصره ۱ ماده ۱۳ آمده است که «کلیه پرداخت‌های دولت و سایر دستگاه‌ها به سازمان؛ کمک تلقی می‌شود و مانده آن قابل انتقال به سال بعد خواهد بود.» و در تبصره ۲ نیز ذکر شده که همه منابع مادی، سرمایه‌های انسانی و دارایی‌های مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت به سازمان منتقل می‌شوند.