داستان ناگفته اولین ماهواره هند؛ چگونه کشوری کم‌درآمد به قدرت فضایی نوظهور تبدیل شد؟
داستان ناگفته اولین ماهواره هند؛ چگونه کشوری کم‌درآمد به قدرت فضایی نوظهور تبدیل شد؟
گاندی مدرنیته علمی را به عنوان بخشی از تداوم میراث تمدنی هند تلقی می‌کرد. پس از بررسی‌های دقیق، او پیشنهاد داد که نام ماهواره به افتخار ریاضی‌دان و ستاره‌شناس هندی قرن پنجم، آریابهاتا انتخاب شود. آریابهاتا به‌دلیل دستاوردهای پیشگامانه‌اش، از جمله نظریه چرخش زمین حول محور خود، محاسبه دقیق عدد پی (π) و پایه‌گذاری علم جبر، شناخته می‌شود.
آریابهاتا بار معنایی عمیقی داشت، تاریخ غنی هند در عرصه علم و دانش را به نمایش می‌گذاشت و دستاوردهای فکری باستانی را با پیشرفت‌های تکنولوژیکی مدرن پیوند می‌زد. از منظر سیاسی، این نام همچنین روایتی متفاوت از رقابت فضایی دوران جنگ سرد بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ارائه و موضع غیرمتعهد هند را تقویت می‌کرد. هند در این مسیر در حال پیروی از روندهای جهانی نبود، بلکه در تلاش بود تا قدرت فکری دیرینه خود را بازپس گیرد.
ضربان قلب یک ملت
پروژه اولین ماهواره هند به شدت نمادین و حائز اهمیت بود و به همین دلیل، موفقیت آن برای ملت هند حیاتی به شمار می‌رفت. هنگامی که آریابهاتا بلافاصله پس از ورود به مدار، شروع به غلتیدن کرد، مهندسان حاضر در ایستگاه زمینی محدوده سری‌هاری‌کوتا، نفس‌هایشان را در سینه حبس کردند.
مشکل ماهواره به یک رله کنترل معیوب نسبت داده شد که نتوانسته بود چرخش ماهواره آریابهاتا را آغاز کند
مشکلی که پیش آمد به یک رله‌ی کنترل دریچه معیوب نسبت داده شد که نتوانسته بود چرخش ماهواره را آغاز کند؛ امری که برای حفظ ثبات مداری ضروری بود. مهندسان در زمین دست به کار شدند و یک فرمان اصلاحی ارسال کردند. در طول چهار روز پرتنش، آریابهاتا داده‌هایی درباره منابع اشعه ایکس و الکترون‌های یونوسفر جمع‌آوری کرد.
در روز پنجم مأموریت، مشکل دیگری شناسایی شد. یک خط تغذیه ۹ ولتی که مسئول تأمین انرژی سه آزمایش علمی (اخترشناسی پرتو ایکس، اشعه‌های گامای خورشیدی و هواشناسی) بود، دچار نقص شده بود. در نتیجه، تصمیم بر این شد که آزمایش‌ها متوقف شوند و آریابهاتا به عنوان یک پلتفرم آزمایشی فناوری عمل کند. این تصمیم اگرچه دشوار بود، اما منطقی به نظر می‌رسید.
هدف اصلی مأموریت همواره توسعه قابلیت‌ها بوده و آزمایش‌های علمی تنها یک مزیت اضافی محسوب می‌شدند. بنابراین در ۴۵امین گردش مداری ماهواره، سیستم چرخش پشتیبان فعال شد و ماهواره با سرعت ۵۰ دور در دقیقه تثبیت گردید. شادی و هیجان در مرکز کنترل مأموریت طنین‌انداز شد. بدین ترتیب، هند نه تنها اولین ماهواره خود را به فضا پرتاب کرده بود، بلکه آن را نیز در مدار کنترل می‌کرد. با اینکه وجود ماهواره از نظر علمی چندان ضروری نبود، به مدت دو سال آینده به طور قابل اعتمادی داده‌ها را منتقل کرد.
بیشتر بخوانید
آریابهاتا به عنوان یکی از آخرین نمایش‌های خود، سیگنال الکتروکاردیوگرام (ضبطی از ضربان قلب انسان) را از سری‌هاری‌کوتا به مرکز ماهواره‌ای در بنگلور، حدود ۳۶۰ کیلومتر دورتر ارسال کرد. این عمل پیشگامانه نشان‌دهنده پتانسیل ماهواره‌ها در پزشکی از راه دور بود که قبل از ظهور چنین سیستم‌هایی پیش‌بینی شده بود. همان‌طور که «یاش پال»، فیزیکدان هندی، سال‌ها بعد از آن یاد کرد، «آن روز ما ضربان قلب هند را در فضا شنیدیم.»
این عمل با بار شاعرانه‌ای که داشت، ضربان قلبی که از دستگاهی به نام یک ستاره‌شناس از قرن پنجم بازتاب می‌یافت، عمیق‌تر از آن چیزی بود که تصور می‌شد.
میراث و درس‌ها
زمانی که خبر پرتاب آریابهاتا به گوش جهانیان رسید، این رویداد به نقطه عطفی مهم در عرصه دیپلماسی و فناوری برای هند تبدیل شد. تنها دو روز پس از قرارگیری موفقیت‌آمیز این ماهواره در مدار، دولت هند توافقی با اتحاد جماهیر شوروی برای پرتاب ماهواره دوم امضا کرد. این اقدام نه تنها اعتماد دانشمندان هندی را تقویت کرد، بلکه برنامه فضایی کشور را بر پایه‌ای مستحکم بنا نهاد.
منبع : زومیت
