آیا نورالینک ایلان ماسک واقعاً می‌تواند وزوز گوش را درمان کند؟

مغز انسان پیچیده‌ترین سازه زیست‌شناختی است که تا به امروز در طبیعت به وجود آمده است و درحالی‌که علم هنوز فهم کاملی از این سازه‌ی خارق‌العاده پیدا نکرده، اما محققان علوم اعصاب در این حوزه‌ی همواره در حال گسترش، پیشرفت‌های شگرفی داشته‌اند. به گزارش وب‌سایت کانورسیشن، دانشمندان علوم اعصاب به‌تازگی توانسته‌اند در مسیر نقشه‌برداری از کارکردهای پیچیده‌ی بیش از ۸۵ میلیارد نورون مغز و صد تریلیون ارتباط بین آن‌ها، گام‌های چشمگیری بردارند. برای درک بهتر این عدد نجومی، بهتر است بدانید شمار تمام ستارگان کهکشان ما، راه شیری به بیش از ۴۰۰ میلیارد می‌رسد!

اینجا است که شرکت نورالینک (Neuralink) وارد ماجرا می‌شود، این استارتاپ از درّه‌ سیلیکون کالیفرنیا، با حمایت‌های مالی ایلان ماسک، غول دنیای کارآفرینی و تجارت و با هدف پیشرفت در دنیای علوم اعصاب به‌خصوص ساخت تراشه‌های عصبی برای ارتباط بین مغز و کامپیوتر پایه‌ریزی شده است. ماسک اخیراً در مصاحبه‌ای مدعی شد تراشه‌های این شرکت می‌توانند وزوز گوش را طی ۵ سال آینده کاملاً درمان کنند؛ اما آیا این زمان‌بندی واقع‌بینانه است؟

نورالینک چیست؟

دستگاه نورالینک که به اندازه‌ یک سکه معمولی است، «لینک» نامیده می‌شود و به وسیله یک ربات جراح در جمجمه انسان کاشته خواهد شد. این ربات هزار رشته‌ بسیار ریز را از تراشه‌ به نورون‌های مخصوصی اتصال خواهد داد. قطر هر کدام از رشته‌ها یک‌چهارم تار موی انسان است. تراشه‌های نورالینک هم به وسیله‌ی بلوتوث به یک کامپیوتر متصل می‌شوند تا ارتباط همیشگی برقرار شود. گفته می‌شود، این تراشه‌ها در آینده می‌توانند در درمان انواع اختلال‌های عصبی که بر اثر قطع یا کارکرد ناقص بین مغز و اعصاب به وجود آمده‌اند به کار روند. این بیماری‌ها می‌توانند شامل برخی از عارضه‌های عصبی جدی از جمله پاراپلژی (نوعی فلج کامل ناشی از آسیب‌دیدگی طناب نخاعی)، کوادری‌پلژی یا فلج چهار اندام، بیماری پارکینسون و صرع باشند.

شرکت نورالینک از زمان شروع به کار در سال ۲۰۱۶، دانشمندان ممتاز علوم اعصاب را از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مختلف برای تحقیق و توسعه فناوری‌های خود به خدمت گرفته است. این شرکت در آوریل ۲۰۲۱ ویدئویی جالب از یکی از آزمون‌های خود منتشر کرد. در این ویدئو، یک میمون ماکاک ۹ ساله به نام «پیجر» نشان داده می‌شد که مغز او به وسیله یکی از تراشه‌های نورالینک به یک کامپیوتر متصل شده بود. پیجر چنانچه در ویدئو اثبات مفهوم نورالینک نشان داده می‌شد، قادر به انجام بازی پونگ با ذهن خود بود.

به پیجر نحوه‌ی بازی پونگ به وسیله یک جوی‌استیک آموخته شده بود. با هر حرکت صحیح به پیجر ازطریق یک لوله‌ جرعه‌ای اسموتی موز خورانده می‌شد. در حین بازی هم تراشه‌ی نورالینک نوار مغزی او را ثبت و ضبط می‌کرد. محققان با این کار مشخص کردند، کدام‌ نورون‌ها کدام یک از حرکات را کنترل می‌کنند. وقتی هم که جوی‌استیک قطع شد، پیجر توانست با استفاده از ذهن خود بازی کند و برنده شود.

انتظار می‌رود آزمایش‌های بالینی برای ساخت نمونه‌ی آزمایشی تراشه‌های نورالینک از اواخر سال جاری آغاز شود. بااین‌حال، شرکت نورالینک همچنان باید تأییدیه سازمان غذا و دارو ایالات‌متحده را به دست بیاورد. ایلان ماسک ادعا می‌کند، دستگاه نورالینک می‌تواند تا سال ۲۰۲۷ وزوز گوش را درمان کند.

وزوز گوش که احتمالاً اغلب افراد تجربه‌ی آن را داشته‌اند، عارضه عصبی است که باعث به وجود آمدن صداهای آزاردهنده‌ای همچون سوت در یک یا هر دو گوش بدون هیچ منبع خارجی می‌شود. این عارضه زمانی به وجود می‌آید که عصب اتصال‌دهنده‌ی گوش داخلی به مغز که به عصب دهلیزی حلزونی هم شناخته می‌شود، به دلیل صدای بلندِ طولانی، آسیب‌ یا کمبود خون دچار آسیب‌دیدگی شود. همچنان درمان کاملاً قطعی برای وزوز گوش موجود نیست، اما در اکثر موارد پوشاندن صدا یا نادیده گرفتن آن را بهترین درمان می‌دانند. تراشه‌های نورالینک در حال حاضر به ناحیه‌ی قشری مغز، لایه‌ی سطحی مغز اتصال پیدا می‌کنند و می‌توانند آسیب‌دیدگی مغز در پردازش اطلاعات ورودی یا خروجی حسی-حرکتی را برطرف کنند.

اما، آیا باید ادعاهای ایلان ماسک را جدی بگیریم؟

هر چقدر ادعاهای او ممکن است بزرگ به نظر برسند، اما حوزه‌ی تحقیقات شرکت او، نورالینک اصلا بحث‌برانگیز نبوده است. در واقع، تراشه‌های عصبی از اوایل سال‌های ۱۹۶۰، زمانی که اولین حلزون شنوایی با کاشت در گوش به شنوایی افراد کمک کرد، مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تردیدی هم نیست که در طی ۶ دهه‌ی اخیر پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی در این حوزه‌ی تحقیقاتی به وجود آمده است. هم‌اکنون، محققان علوم اعصاب نسبت به پتانسیل‌های درمانی تراشه‌های عصبی کاملاً خوش‌بین هستند. این تراشه‌ها همچنین با تحریک‌ عمیق مغز قادر به درمان سایر اختلال‌های عصبی از جمله اختلال وسواس فکری-عملی، ترمیم آسیب‌دیدگی‌های مغزی و درمان عارضه‌هایی مانند اوتیسم یا بیماری‌های زوال عصبی خواهند بود.

در حال حاضر، درمان قطعی برای عارضه‌ عصبی وزوز گوش دردسترس نیست.

پل نویوجوکیان، مدیر آزمایشگاه رابط مغز دانشگاه استنفورد، در همین رابطه‌ در گفت‌وگویی با تارنمای وایرد، ضمن اظهار امیدواری در این خصوص اعلام کرد ‌محققان در آستانه‌ی پیشرفت‌های بنیادینی در این حوزه قرار دارند. به گفته او، این فناوری پتانسیل به وجود آوردن درمان‌های تازه‌ای را داشته و می‌تواند نه‌تنها برای درمان سکته مغزی، فلج و بیماری‌های عصبی و حرکتی بلکه تقریباً برای هر نوع عارضه‌ی مغزی دیگری به کار رود. اما همچنان باید جانب احتیاط را رعایت کنیم؛ چراکه سازمان غذا و دارو تراشه‌های نورالینک را همچنان در دسته‌‌ی سوم از لوازم پزشکی دسته‌بندی می‌کند که خطرناک‌‌ترین دسته هم به شمار می‌رود. بنابراین، نورالینک باید قبل از شروع آزمایش‌های بالینی با موفقیت تأییدیه‌های غذا و دارو را به دست بیاورد.

مقاله‌های مرتبط:

• ابداع روشی عینی برای اندازه‌گیری وزوز گوش
• درمان التهاب مغز می‌تواند موجب توقف وزوز گوش شود

در ابتدای امر، نورالینک باید اطلاعات جامع مربوط به کارآزمایی‌های بالینی آزمایش‌های شرکت روی نمونه‌های حیوانی (مانند پیجر) را دراختیار این سازمان قرار دهد. متأسفانه برخی از میمون‌ها در طی آزمایش‌های نورالینک جان خود را از دست داده‌اند، به همین سبب اخیراً منتقدان نگرانی‌های خود از رفاه حیوانات را هم به گوش مسئولان رسانده‌اند. بااین‌حال، سازمان‌های نظارتی مانند سازمان غذا و دارو احتمالاً بیشتر به‌دنبال پیامدهای منفی و ناخواسته‌ی این فناوری روی انسان‌ها از جمله افسردگی خواهد بود. در همین حال، نورالینک باید اطلاعات دقیقی درباره‌ی نحوه‌ برداشتن یا تعمیر تراشه‌ها در صورت خرابی و همین‌طور نحوه‌ی کنترل آسیب‌های مغزی یا عفونت ارائه دهد.

نورالینک پس از دریافت تأییدیه می‌تواند از داوطلبان دعوت به عمل آورد تا دور بعدی آزمایش‌های خود را شروع کند. اما اینکه چقدر طول می‌کشد تا نسخه‌های تجاری این تراشه‌ها وارد بازار شود و مهم‌تر، قیمت هر کدام از این دستگاه‌ها چقدر باشد، همچنان نامشخص است. ممکن است این تراشه‌ها مانند بسیاری از فناوری‌های دیگر، برای مدت‌های طولانی‌ای با قیمت‌های نجومی که تنها از عهده‌ی افراد ثروتمند برمی‌آید دردسترس قرار بگیرند. بنابراین، عاقلانه‌ این است که امیدواری‌ زیادی به این تراشه‌ نداشته باشیم.