هشدار دانشمندان: هوش مصنوعی می‌تواند محرک روان‌پریشی و اختلالات روانی شود
هشدار دانشمندان: هوش مصنوعی می‌تواند محرک روان‌پریشی و اختلالات روانی شود
متخصصان سلامت روان از دانشگاه‌های برتر جهان در تحقیقات هوش مصنوعی، هشدار دادند که این فناوری نه‌تنها ذهن کاربران را با اطلاعات نادرست مخدوش می‌کند، بلکه می‌توانند نوعی سردرگمی روانی نیز ایجاد نمایند.
بر اساس گزارش خبرگزاری آلمان، چندین مطالعه علمی که اخیراً منتشر شده، نشان می‌دهند که هوش مصنوعی قادر است در قالب یک «حلقه بازخوردی» میان چت‌بات‌ها و بیماری‌های روانی، ادراک فرد از واقعیت را تغییر داده و باورهای توهمی پیشین کاربر را تقویت کند.
یک تیم پژوهشی از دانشگاه آکسفورد و کالج دانشگاهی لندن در مقاله‌ای تحقیقاتی تأکید کرده‌اند: «اگرچه برخی کاربران از مزایای روانشناختی استفاده از هوش مصنوعی گزارش می‌دهند، اما موارد نگران‌کننده‌ای از جمله خودکشی، خشونت و افکار توهمی مرتبط با روابط عاطفی مصنوعی نیز مشاهده شده که کاربران در تعامل با این پلتفرم‌ها درگیر آن شده‌اند.»
این پژوهشگران هشدار داده‌اند که «استقرار سریع پلتفرم‌های چت به عنوان همراهان اجتماعی شخصی» بدون مطالعات کافی درباره پیامدهای آن صورت گرفته است.
مطالعه جداگانه‌ای توسط محققان کالج کینگ لندن و دانشگاه نیویورک نیز ۱۷ مورد روان‌پریشی را ثبت کرده که بلافاصله پس از تعامل کاربران با پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT و Copilot تشخیص داده شده است.
این تیم تحقیقاتی افزود: «هوش مصنوعی ممکن است محتوای ساختگی یا اغراق‌آمیز را بازتاب، تأیید یا تقویت کند؛ به‌ویژه برای کاربرانی که مستعد روان‌پریشی هستند. این امر تا حدی ناشی از طراحی مدل‌ها برای حداکثرسازی تعامل با کاربر است.»
بر اساس تعریف مجله علمی «نیچر»، روان‌پریشی می‌تواند شامل «توهم، هذیان و باورهای نادرست باشد و می‌تواند ناشی از اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، استرس شدید یا سوءمصرف مواد باشد.»
یک پژوهش دیگر نیز نشان می‌دهد به نظر می‌رسد پلتفرم‌های چت، افرادی که درباره خودکشی با آن‌ها صحبت می‌کنند را به سوی اقدام به خودکشی سوق می‌دهند.
لازم به یادآوری است که یکی از ویژگی‌های چت‌بات‌های هوش مصنوعی پدیده «توهم» است؛ پدیده‌ای که در آن پاسخ‌های ارائه‌شده به پرسش‌های کاربر، نادرست یا اغراق‌آمیز هستند. پژوهش‌های تازه نشان می‌دهد حذف کامل این ویژگی از چت‌بات‌ها تقریباً غیرممکن است.
