چه غذاهایی اثر اوزمپیک را تقلید می‌کنند؟ راهنمای کاهش وزن بدون دارو
چه غذاهایی اثر اوزمپیک را تقلید می‌کنند؟ راهنمای کاهش وزن بدون دارو
در سال‌های اخیر، داروهایی مانند اوزمپیک (Ozempic) و وگووی (Wegovy) که حاوی ترکیب دارویی سماگلوتید هستند، به دلیل اثربخشی بالا در کاهش وزن، محبوبیت زیادی یافته‌اند. با این حال، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند بدون تکیه بر دارو، به کاهش وزن و حفظ سلامت خود بپردازند.
خبر خوب این است که علم تغذیه نشان داده است برخی مواد غذایی و الگوهای رفتاری می‌توانند اثراتی مشابه سماگلوتید در بدن ایجاد کنند، بدون نیاز به مصرف دارو.
داروی اوزمپیک چگونه عمل می‌کند؟
اوزمپیک از طریق افزایش سطح هورمونی به نام GLP-1 (پپتید شبه‌گلوکاگون نوع یک) در بدن عمل می‌کند. این هورمون باعث ایجاد حس سیری، کاهش اشتها و کند شدن فرآیند گوارش می‌شود. همچنین، این دارو فعالیت آنزیمی به نام DPP-4 را کاهش می‌دهد که به‌طور طبیعی GLP-1 را غیرفعال می‌کند. در نتیجه، هورمونی که معمولاً چند دقیقه فعال باقی می‌ماند، می‌تواند تا یک هفته در بدن باقی بماند و میل به غذا خوردن را به شکل مؤثری کاهش دهد.
آیا می‌توان سطح GLP-1 را به‌طور طبیعی افزایش داد؟
پاسخ مثبت است. اگرچه میزان افزایش GLP-1 با غذا بسیار کمتر از دارو است، اما با رعایت برخی نکات تغذیه‌ای و رفتاری، می‌توان سطح این هورمون را به‌طور طبیعی افزایش داد و از مزایای آن در کاهش اشتها و وزن بهره‌مند شد.
مواد غذایی مؤثر در افزایش طبیعی GLP-1
۱. فیبر غذایی
فیبر که در مواد غذایی نظیر حبوبات، سبزیجات، غلات کامل، مغزها و دانه‌ها وجود دارد، نقش مهمی در افزایش ترشح GLP-1 دارد. این فرآیند زمانی رخ می‌دهد که فیبر در روده توسط باکتری‌های مفید تخمیر شده و اسیدهای چرب زنجیره‌کوتاه تولید می‌شود؛ موادی که به‌طور مستقیم GLP-1 را فعال می‌کنند.
۲. چربی‌های تک‌غیراشباع
چربی‌های سالم موجود در روغن زیتون و آووکادو نیز می‌توانند باعث افزایش سطح GLP-1 شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف نان همراه با روغن زیتون، نسبت به مصرف آن با کره، اثرگذاری بیشتری در ترشح این هورمون دارد. همچنین مصرف آووکادو یا مغزهایی مانند پسته می‌تواند ترشح GLP-1 را افزایش دهد.
الگوی غذا خوردن نیز اهمیت دارد
۱. ترتیب خوردن مواد غذایی
مصرف پروتئین یا سبزیجات پیش از کربوهیدرات‌ها می‌تواند به ترشح بیشتر GLP-1 منجر شود. برای مثال، خوردن گوشت یا ماهی قبل از برنج نتیجه بهتری نسبت به ترتیب معکوس دارد.
۲. زمان مصرف غذا
GLP-1 دارای ریتم شبانه‌روزی است. وعده‌ای که در ساعت ۸ صبح مصرف می‌شود، ترشح این هورمون را بیشتر از همان وعده در ساعت ۵ عصر تحریک می‌کند. این نکته علمی تأییدی بر جمله معروف “صبحانه را مانند پادشاه بخور” است.
۳. سرعت غذا خوردن
مطالعات نشان داده‌اند که آهسته غذا خوردن باعث ترشح بیشتر GLP-1 می‌شود. برای مثال، خوردن یک بستنی در ۳۰ دقیقه نسبت به ۵ دقیقه، سطح بالاتری از این هورمون را ایجاد می‌کند.
۴. جویدن غذا
حتی میزان جویدن غذا نیز اهمیت دارد. برای نمونه، خوردن کلم خردشده نسبت به نوشیدن پوره کلم، ترشح بیشتری از GLP-1 در بدن ایجاد می‌کند.
مقایسه رژیم غذایی و داروی اوزمپیک
اگرچه مصرف برخی غذاها می‌تواند سطح GLP-1 را به‌طور طبیعی افزایش دهد، اما میزان آن نسبت به دارو بسیار کمتر است. برای مقایسه، رژیم غذایی مدیترانه‌ای سطح GLP-1 را به حدود ۵۹ پیکوگرم در هر میلی‌لیتر خون می‌رساند، در حالی که کمترین دوز اوزمپیک این مقدار را به ۶۵ نانوگرم (هر نانوگرم برابر هزار پیکوگرم) می‌رساند.
با این وجود، از منظر سلامت بلندمدت، رژیم مدیترانه‌ای خطر بیماری‌های قلبی را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد، در حالی که داروهای GLP-1 این کاهش را حدود ۲۰ درصد نشان می‌دهند.
راهکارهایی کاربردی برای افزایش طبیعی GLP-1
در ادامه، چند راهکار ساده و مؤثر برای کسانی که قصد دارند بدون دارو وزن خود را کاهش دهند آورده شده است:
• وعده صبحانه را حذف نکنید و آن را به اصلی‌ترین وعده غذایی روز تبدیل کنید.
• در هر وعده غذایی، از مواد غذایی غنی از فیبر مانند سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید.
• روغن زیتون را جایگزین چربی‌های ناسالم در پخت‌وپز کنید.
• ترتیب غذا خوردن را رعایت کرده و ابتدا پروتئین یا سبزیجات مصرف کنید.
• از مغزهایی مانند پسته، بادام یا گردو به عنوان میان‌وعده سالم بهره ببرید.
• غذا را به‌آرامی بجوید و از خوردن سریع پرهیز کنید.
نتیجه‌گیری
اگرچه روش‌های طبیعی برای افزایش GLP-1 ممکن است به اندازه داروها قوی نباشند، اما می‌توانند راهکاری ایمن، پایدار و مؤثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی باشند. ترکیب تغذیه صحیح، سبک زندگی فعال و آگاهی از نیازهای بدن، مسیر سالم‌تری را برای رسیدن به وزن ایده‌آل و زندگی متعادل فراهم می‌کند.
