حقایقی درباره هشتمین سیاره منظومه شمسی
حقایقی درباره هشتمین سیاره منظومه شمسی
به گزارش نیوزلن و به نقل از Space، گالیله یکی از نخستین کسانی بود که نپتون را به عنوان یک جرم فضایی شناسایی کرد. با این حال، او بر اساس حرکت آهسته نپتون تصور کرد که این سیاره در واقع یک ستاره است. نزدیک به دویست سال بعد و در سال ۱۸۴۶، اوربن ژان ژوزف لو وریر (ستاره‌شناس فرانسوی)، مکان تقریبی نپتون را با مطالعه اختلالات ناشی از گرانش در حرکات اورانوس محاسبه کرد.
درست در زمانی که لو وریر سرگرم محاسبه نپتون بود، جان کوچ آدامز نیز داشت همین کار را انجام می‌داد. این دو محقق به طور مستقل، پیش‌بینی‌های ریاضی تقریباً یکسانی درباره وجود نپتون ارائه کردند. لو وریر سپس یوهان گوتفرید گال (ستاره‌شناس آلمانی و همکار خود) را از محاسباتش مطلع کرد.
سپس گال و دستیارش هاینریش دآرست، با مشاهده و شناسایی نپتون از طریق تلسکوپ در رصدخانه او در برلین، پیش بینی‌های لو وریر را تایید کردند. مطابق با سنت مرسوم و همانطور که لو وریر نیز پیشنهاد داد، نام این سیاره جدید از روی اساطیر یونانی و رومی انتخاب شد؛ نپتون، خدای رومی دریاها.
به گزارش نیوزلن و به نقل از Space، تاکنون تنها یک مأموریت به مقصد نپتون انجام شده است: وویجر ۲ در سال ۱۹۸۹. امروزه، هنوز اسرار زیادی در مورد این سیاره خنک و آبی‌رنگ وجود دارد، همچون اینکه چرا بادهای آن بسیار سریع می‌وزند و چرا میدان مغناطیسی آن جابجا شده است.
با اینکه نپتون به دلیل قرار گرفتن در منظومه شمسی مورد توجه ماست، اما اخترشناسان همچنین علاقمندند تا با استفاده از آن، راجع به سیارات فراخورشیدی نیز اطلاعات بیشتری کسب کنند. به طور ویژه، ستاره‌‌شناسان علاقمند به یادگیری در مورد زیست‌پذیری مکان‌هایی هستند که از زمین بزرگترند. نپتون نیز مانند زمین، یک هسته سنگی دارد؛ اما جو آن بسیار غلیظ‌تر است که بدین‌ترتیب وجود هرگونه حیاتی را که ما می‌شناسیم، ناممکن می‌سازد.
علیرغم فاصله نپتون از خورشید، (به این معنی که نوری که به آن می‌رسد برای کمک به گرم کردن و هدایت جو آن بسیار ناچیز است)، بادهای نپتون می‌توانند به سرعت ۲۴۰۰ کیلومتر در ساعت برسند که بالاترین سرعتی است که تاکنون در منظومه شمسی شناسایی شده است. این بادها با طوفان تاریک و بزرگی مرتبط بوده‌اند که وویجر ۲ در سال ۱۹۸۹ در نیمکره جنوبی نپتون آن را ردیابی کرد.
این «نقطه تاریک بزرگ» بیضی‌شکل که به‌صورت پادساعتگرد می‌چرخد، به اندازه کافی بزرگ بود تا کل زمین را در خود جای دهد و با سرعت ۱۲۰۰ کیلومتر در ساعت به سمت غرب در حرکت بود. زمانی که تلسکوپ فضایی هابل به جست‌وجوی این طوفان برآمد، به نظر می‌رسید ناپدید شده باشد. در طول دهه گذشته، هابل شاهد ظهور و سپس محو شدن سایر نقاط تاریک بزرگ در نپتون بوده است.
به دلیل دماها و فشارهای بالایی که روی نپتون و اورانوس وجود دارند، دانشمندان معتقدند کربن فشرده به شکل الماس، باعث ایجاد پدیده «باران الماسی» بر روی این غول‌های یخی می‌شود. محققان در سال ۲۰۱۷، توانستند شرایطی را که منجر به تشکیل الماس در آزمایشگاه می‌شود، شبیه‌سازی کنند و از این فرضیه باران الماسی در نپتون و اورانوس پشتیبانی کردند.
نپتون توسط حلقه‌هایی غیرعادی احاطه شده است که یکنواخت نیستند؛ اما دارای توده‌های ضخیم غباری به نام «قوس» هستند. تصور می‌شود که این حلقه‌ها نسبتاً جوان هستند. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۵، حلقه‌های نپتون ظاهراً بسیار ناپایدارتر از آنچه قبلا تصور می‌شد هستند، و برخی نیز به سرعت در حال اضمحلال هستند.
قطب‌های مغناطیسی نپتون در مقایسه با قطب‌هایی که در امتداد آنها می‌چرخد، تقریباً ۴۷ درجه به طرفین منحرف شده‌اند. به این ترتیب، میدان مغناطیسی این سیاره که حدود ۲۷ برابر قدرتمندتر از میدان مغناطیسی زمین است، در طول هر چرخش دچار نوسانات بسیار شدیدی می‌شود.
دانشمندان با مطالعه تشکیل ابر در این غول گازی، توانستند محاسبه کنند که یک روز در نپتون کمتر از ۱۶ ساعت طول می‌کشد. مدار بیضی‌شکل نپتون باعث می‌شود فاصله این سیاره تا خورشید، به طور میانگین نزدیک به ۴٫۵ میلیارد کیلومتر یا تقریباً ۳۰ برابر فاصله زمین تا خورشید باشد که بدین‌ترتیب نمی‌توان آن را با چشم غیرمسلح دید. نپتون تقریباً هر ۱۶۵ سال زمینی یک بار به دور خورشید می‌چرخد و نخستین دور آن را از زمان کشف، در سال ۲۰۱۱ تکمیل شد.
گفتنی است سیاره پلوتو، هر ۲۴۸ سال به مدت ۲۰ سال یا بیشتر در داخل مدار نپتون حرکت می‌کند و در این مدت از نپتون به خورشید نزدیکتر می‌شود. با این وجود، از سال ۲۰۰۶ که پلوتو به عنوان یک سیاره کوتوله دسته‌بندی شد، نپتون لقب دورترین سیاره از خورشید را از آن خود کرده است.
نپتون ۱۴ قمر شناخته‌شده دارد که مطابق با اسطوره‌های یونانی نامگذاری شده‌اند. بزرگترین آنها، تریتون نام دارد که در سال ۱۸۴۶ کشف شد.
تریتون تنها قمر کروی نپتون است. ۱۳ قمر دیگر این سیاره اشکالی نامنظم دارند. تریتون از این نظر نیز منحصربفرد است که تنها قمر بزرگ منظومه شمسی است که در جهتی مخالف چرخش سیاره خودش می‌چرخد.
تریتون بسیار سرد است و دمای سطح آن به منفی ۲۳۵ درجه سانتیگراد می‌رسد تا آن را به یکی از سردترین مکان‌ها در منظومه شمسی تبدیل کند. با این وجود، وویجر ۲ آبفشان‌هایی را شناسایی کرد که مواد یخی را بیش از ۸ کیلومتر به سمت بالا پرتاب می‌کردند و نشان می‌داد که فضای داخلی آن گرم است. گفتنی است دانشمندان اکنون در حال بررسی احتمال وجود یک اقیانوس زیرسطحی در این قمر منجمد هستند. در سال ۲۰۱۰، دانشمندان موفق به کشف فصول در تریتون شدند.
ناسا در سال ۲۰۲۰، امکان انجام یک مأموریت فضایی جدید برای بازدید از تریتون را به نام «تریدنت» (Trident) اعلام کرد. لوئیز پراکتر (مدیر مؤسسه قمری و سیاره‌ای انجمن تحقیقات فضایی دانشگاه‌ها در هیوستون که تیم پیشنهادی تریدنت را رهبری می‌کند) در این مورد می‌گوید تریتون همیشه یکی از هیجان‌انگیزترین و جذاب‌ترین اجرام در منظومه شمسی بوده است.
در سال ۲۰۱۳، دانشمندانی که با SETI کار می‌کردند، با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل، یکی از قمرهای «گمشده» نپتون موسوم به «نایاد» را دیدند. این قمر که ۱۰۰ کیلومتر پهنا دارد، از سال ۱۹۸۹ که وویجر ۲ آن را کشف کرد، دیده نشده بود.
همچنین در سال ۲۰۱۳، دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، چهاردهمین قمر به نام S/2004 N 1 را پیدا کردند. این قمر کوچکترین قمر نپتون است و فقط ۱۸ کیلومتر پهنا دارد. به گفته ناسا، این نام موقتی به این به این قمر داده شد که این قمر، نخستین ماهواره (S) از نپتون (N) است که از روی عکس‌هایی که در سال ۲۰۰۴ گرفته شده بودند، کشف شد.
حقایقی کوتاه درباره نپتون
ترکیب اتمسفر (بر حسب حجم): ۸۰ درصد هیدروژن، ۱۹ درصد هلیوم، ۱٫۵ درصد متان
میدان مغناطیسی: تقریباً ۲۷ برابر قدرتمندتر از میدان مغناطیسی زمین
ترکیب جرمی: ۲۵ درصد سنگ، ۶۰ تا ۷۰ درصد یخ، ۵ تا ۱۵ درصد هیدروژن و هلیوم
ترکیب داخلی: آب، آمونیاک و یخ‌های متان. هسته متشکل از آهن و سیلیکات منیزیم
میانگین فاصله از خورشید: ۴٬۴۹۸٬۲۵۲٬۹۰۰ کیلومتر (۳۰ برابر فاصله زمین از خورشید)
نزدیکترین فاصله تا خورشید: ۴٬۴۵۹٬۶۳۰٬۰۰۰ کیلومتر (نزدیک به ۳۰ برابر نزدیکترین فاصله زمین تا خورشید)
دورترین فاصله تا خورشید: ۴٬۵۳۶٬۸۷۰٬۰۰۰ کیلومتر (بیش از ۳۰ برابر دورترین فاصله زمین تا خورشید).
