کافئین؛ تهدیدی پنهان برای کیفیت خون اهدایی

کافئین؛ تهدیدی پنهان برای کیفیت خون اهدایی

مطالعه تازه‌ای نشان می‌دهد که فنجان قهوه صبحگاهی شما ممکن است کیفیت خون اهدایی شما را که بعداً در طول روز انجام می‌دهید، تحت تأثیر منفی قرار دهد. کافئین باعث می‌شود سلول‌های قرمز خون در زمان نگهداری آسیب‌پذیرتر شوند و پس از انتقال، کارایی آن‌ها کاهش یابد.

به گزارش نیوزلن و به نقل از HealthDay، محققان در مقاله‌ای منتشر شده در مجله Haemotologica اعلام کردند که میزان بالای کافئین در خون اهدایی باعث می‌شود که سلول‌های قرمز در هنگام ذخیره‌سازی بیشتر آسیب ببینند. همچنین، افرادی که خون حاوی کافئین به آنها تزریق شده بود، افزایش کمتری در سطح هموگلوبین‌شان مشاهده کردند، پروتئینی که مسئول انتقال اکسیژن و حذف دی‌اکسیدکربن است. افزون بر این، نشانه‌های بیشتری از تخریب سلول‌های قرمز در این بیماران دیده شد.

با توجه به اینکه حدود ۷۵ درصد آمریکایی‌ها مصرف منظم کافئین دارند، این موضوع سوالاتی مهم درباره کیفیت خون اهدایی در آمریکا ایجاد می‌کند. آنجلو دآلِساندرو، پژوهشگر ارشد و استاد بیوشیمی دانشگاه کلرادو می‌گوید: «ما مدت‌هاست که تأثیرات کافئین روی مغز و سیستم عصبی مرکزی را می‌شناسیم، اما این نخستین مطالعه بزرگ است که اثرات آن را بر زیست‌شناسی سلول‌های قرمز خون نشان می‌دهد.»
 

برای این تحقیق، نمونه‌های بیش از ۱۳ هزار اهداءکننده خون در آمریکا مورد آزمایش قرار گرفت. تیم پژوهشی دریافت که اثرات منفی کافئین به‌ویژه روی دریافت‌کنندگان خون و افرادی که دارای تغییراتی در ژن ADORA2B هستند و این ژن نقش مهمی در عملکرد سلول‌های قرمز زیر شرایط کم‌اکسیژن دارد، شدیدتر است.

در برخی کشورهای اروپایی به اهداءکنندگان توصیه می‌شود قبل از اهدا مصرف کافئین را محدود کنند اما در آمریکا چنین هشدار فعالی وجود ندارد. البته کافئین باعث افزایش فشار خون و گشاد شدن رگ‌ها می‌شود و بنابراین احتمالاً گرفتن خون را آسان‌تر می‌کند. با این حال، اثرات ادرارآوری خفیف کافئین ممکن است باعث کم‌آبی اهداکنندگان شود و این باید مدنظر قرار گیرد.

نکته مهم این است که نیمه‌عمر کافئین در بدن کوتاه است و پرهیز از مصرف آن پیش از اهدای خون می‌تواند کیفیت اهدا را بهبود بخشد. همچنین، این یافته‌ها ممکن است توضیحی برای نقش کافئین در بهبود عملکرد ورزشی باشند، زیرا کافئین با مهار گیرنده ADORA2B  و آنزیم G6PD موجب افزایش استرس اکسیداتیو و تطابق بهتر بدن در هنگام فعالیت‌های فیزیکی می‌شود.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که دانش پزشکی انتقال خون می‌تواند به درک بهتر فیزیولوژی ورزش و جنبه‌های گسترده‌تری از سلامت انسان کمک کند.