چگونه حمایت شریک زندگی می‌تواند از مغز در برابر شیمی‌درمانی محافظت کند؟
چگونه حمایت شریک زندگی می‌تواند از مغز در برابر شیمی‌درمانی محافظت کند؟
نتایج یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که داشتن یک رابطه صمیمانه و رضایت‌بخش با شریک زندگی می‌تواند نقش مهمی در محافظت از بیماران سرطانی در برابر «مه مغزی» ناشی از شیمی‌درمانی ایفا کند.
به گزارش نیوزلن و به نقل از healthday، مطالعه‌ای که اخیراً انجام شده، حاکی از آن است بیمارانی که در یک رابطه نزدیک و رضایت‌آمیز زندگی می‌کنند، در برابر اختلالات شناختی مرتبط با شیمی‌درمانی—که ممکن است در طول یا پس از درمان بروز کند—مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
پژوهشگران نتیجه‌گیری کرده‌اند که مشاوره و درمان زوج‌ها، با هدف بهبود کیفیت روابط عاطفی، می‌تواند به بیماران کمک کند تا با تأثیرات منفی شیمی‌درمانی بر حافظه و توانایی‌های شناختی‌شان بهتر کنار بیایند.
دکتر لیا پایتر، مدیر مؤسسه تحقیقات پزشکی رفتاری دانشگاه ایالتی اوهایو، در نشست خبری این پژوهش گفت: «پیش از این مطالعه، نمی‌دانستیم که بهبود روابط عاطفی پیش از آغاز شیمی‌درمانی می‌تواند شدت عوارض شناختی ناشی از درمان را کاهش دهد.»
در این بررسی، ۴۸ بیمار مبتلا به سرطان پستان که در پژوهشی درباره ارتباط میان شیمی‌درمانی، تغییرات میکروبیوم روده و عملکرد مغز شرکت کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند.
این بیماران آزمون‌هایی برای سنجش مهارت‌های کلامی، تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت انجام دادند و همچنین پرسشنامه‌هایی را برای ارزیابی وضعیت ذهنی، حافظه، تمرکز و وضوح فکری خود تکمیل کردند.
پایتر توضیح داد: «یکی از نقاط قوت این مطالعه این بود که توانستیم بیماران را هم پیش از آغاز درمان و هم پس از آن ارزیابی کنیم. چرا که گاهی افراد پس از شیمی‌درمانی دچار تغییراتی می‌شوند که از نظر علمی هنوز در محدوده نرمال به‌حساب می‌آیند، اما از نگاه خودِ بیمار، کاملاً غیرعادی و نگران‌کننده‌اند.»
در کنار این آزمون‌ها، از شرکت‌کنندگان خواسته شد میزان رضایت خود از رابطه با شریک زندگی و همچنین سطح حمایت اجتماعی دریافتی از خانواده و دوستان در طول درمان را نیز ارزیابی کنند.
نتیجه مطالعه نشان داد: بیمارانی که رضایت بیشتری از رابطه عاطفی خود داشتند، در برابر کاهش توانایی‌های شناختی ناشی از شیمی‌درمانی مقاومت بیشتری نشان دادند.
به گفته پایتر اگرچه حمایت اجتماعی به‌طور کلی می‌تواند مفید باشد، اما تأثیر رابطه صمیمانه و رضایت‌بخش با شریک زندگی بسیار قوی‌تر و پایدارتر از حمایت عمومی است. به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین رابطه اجتماعی برای یک بیمار، همان رابطه نزدیک با شریک زندگی‌اش است.»
این تحقیق همچنین نشان داد که سطح هورمون اکسی‌توسین—که به «هورمون عشق» معروف است—در طول شیمی‌درمانی کاهش می‌یابد. این هورمون که در هیپوتالاموس مغز تولید می‌شود، در تعاملات اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی نقش مهمی دارد.
ملینا سِنگ، پژوهشگر ارشد و تکنسین تحقیقات در آزمایشگاه پایتر، اعلام کرد: «اکسی‌توسین فقط در روابط عاطفی کاربرد ندارد؛ بلکه نقش‌های گسترده‌تری نیز ایفا می‌کند. تاکنون تحقیقی درباره تأثیر شیمی‌درمانی بر اکسی‌توسین انجام نشده بود، بنابراین مشاهده افت شدید این هورمون در حین درمان، نکته‌ای بسیار مهم و ارزشمند برای بررسی‌های آینده است.»
در مجموع، یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که زوج‌درمانی می‌تواند به‌اندازه دیگر روش‌های حمایتی، برای بیماران سرطانی مفید و مؤثر باشد.
پایتر در پایان تأکید کرد: «برای بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، گروه‌های حمایتی مختلفی وجود دارد. اما این مطالعه نشان می‌دهد که تمرکز بر بهبود رابطه زوجین از طریق درمان‌های زناشویی می‌تواند رویکردی مؤثر و کاربردی در بهبود کیفیت زندگی و عملکرد ذهنی بیماران باشد.»
این پژوهش در شماره ژوئن نشریه Psychoneuroendocrinology منتشر شده است.
