«چربی پنهان» می‌تواند ۲۰ سال پیش از بروز علائم، آلزایمر را پیش‌بینی کند
«چربی پنهان» می‌تواند ۲۰ سال پیش از بروز علائم، آلزایمر را پیش‌بینی کند
محققان در پژوهش‌های جدید دریافتند، بین نوع خاصی چربی بدن و پروتئین‌های مغزی که نشانگرهای بیماری آلزایمرند، ارتباط وجود دارد. این نوع چربی که به‌خصوص در دوران میانسالی شکل می‌گیرد، می‌تواند دو دهه قبل از بروز علائم، نشان دهنده خطر احتمال ابتلا به آلزایمر باشد.
تیمی از دانشکده پزشکی دانشگاه واشینگتن در تحقیقی که در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) ارائه شد، نشان دادند چربی احشایی که اطراف اندام‌های حیاتی مانند قلب، کبد و معده تشکیل می‌شود، با افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر طی دو دهه آینده ارتباط دارد.
مهسا دولتشاهی، دانشیار پژوهشی فوق دکتری موسسه رادیولوژی ملینک‌روت (Mallinckrodt) دانشکده پزشکی دانشگاه واشینگتن در سنت‌لوییس و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «این رابطه حیاتی به این دلیل کشف شد که ما پاتولوژی آلزایمر، یعنی تغییرات ساختاری و بیولوژیکی مغز مبتلایان را، در اوایل میانسالی، یعنی دهه‌های ۴۰ و ۵۰ زندگی که پاتولوژی بیماری در ابتدایی‌ترین مراحل آن قرار دارد، بررسی کردیم.»
او اضافه کرد: «تغییراتی مانند کاهش وزن و کاهش چربی احشایی می‌توانند به‌عنوان روشی موثرتر برای پیشگیری یا تاخیر در بروز آلزایمر شناخته شوند.»
به گزارش نیویورک‌پست، از هر پنج زن یک نفر و از هر ۱۰ مرد یک نفر در طول زندگی به آلزایمر مبتلا می‌شوند. آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل است که با از دست دادن حافظه، تفکر و یادگیری تعریف می‌شود. تقریبا هفت میلیون آمریکایی زوال عقل دارند اما محققان می‌گویند میلیون‌ها نفر دیگر هم ممکن است زوال عقل داشته باشند که هنوز تشخیص داده نشده است.
پژوهش دولتشاهی و تیم او بر ارتباط بین آلزایمر و عوامل تغییر‌پذیر مانند چاقی و توزیع چربی بدن تمرکز کردند.
این مطالعه روی ۸۰ فرد میانسال که از نظر شناختی وضعیت عادی داشتند، انجام شد. به این معنی که آن‌ها هیچ نشانه‌ای از زوال عقل نداشتند. تقریبا ۵۷.۵ درصد این شرکت‌کنندگان چاق محسوب می‌شدند و میانگین شاخص توده بدنی (بی‌ام‌آی) همه شرکت‌کنندگان ۳۲.۳۱ بود.
سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌های ایالات متحده چاقی را داشتن شاخص توده بدنی حداقل ۳۰ تعریف می‌کند.
شرکت‌کنندگان تحت آزمایش‌های مختلفی قرار گرفتند که عبارت بودند از ام‌آرآی بدن، پت‌اسکن مغز و ارزیابی‌های متابولیک (اندازه‌گیری گلوکز و انسولین) و یک فاکتور چربی (کلسترول).
از اسکن‌های ام‌آرآی برای اندازه‌گیری حجم چربی زیرجلدی (که درست زیر پوست قرار دارد) و چربی احشایی (که عمیق‌تر و کمتر قابل مشاهده است و اطراف ارگان‌ها را احاطه می‌کند) استفاده شد. محققان از پت‌اسکن مغز هم برای ردیابی توده‌های پروتئینی که در مغز تجمع می‌کنند و به پلاک‌های آمیلوئید معروف‌اند، استفاده کردند. این پلاک‌ها نشانگر بیولوژیکی بیماری آلزایمر شناخته شده‌اند.
تیم تحقیقاتی دریافت که سطح بالاتر چربی احشایی با افزایش تجمع پروتئین آمیلوئید در مغز مرتبط است و ۷۷ درصد آثار شاخص توده بدنی بالا بر تجمع آمیلوئید هم به واسطه وجود چربی احشایی توضیح داده می‌شود. به عبارت دیگر، چربی احشایی در تجمع آمیلوئید و احتمال ابتلا به آلزایمر نقش عمده‌ای دارد و تقریبا سه‌چهارم تاثیر بی‌ام‌آی بالا بر بیماری آلزایمر به دلیل این نوع چربی است.
دولتشاهی گفت: «مطالعه ما نشان داد که چربی احشایی بیشتر با داشتن سطح بالاتری از دو پروتئین اصلی پاتولوژیکی بیماری آلزایمر یعنی آمیلوئید و تاو مرتبط است.»
دولتشاهی و تیم او تاکید کردند که تغییرات شیوه زندگی که از تجمع چربی احشایی جلوگیری می‌کند یا آن را کاهش دهند، می‌تواند به پیشگیری یا به تعویق انداختن آلزایمر کمک کنند.
پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که چربی احشایی ممکن است به التهاب در مغز منجر شود که یکی از سازوکارهای اصلی موثر در شروع آلزایمر است.
دولتشاهی و تیمش در زمینه ارتباط بین چربی احشایی، چاقی و جریان خون در مغز هم مطالعه کرده و متوجه شده‌اند در افرادی که چربی احشایی بالاتری دارند، جریان خون در سراسر مغز کمتر است.
دانستن اینکه چاقی احشایی بر مغز تاثیر منفی دارد، این امکان را فراهم می‌کند که با تغییر در سبک زندگی یا مصرف داروهای مناسب برای کاهش وزن، بتوان جریان خون مغزی را بهتر کرد و خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش داد.
تحقیقات قبلی نشان داد که کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و غذاهای فوق‌‌فراوری‌‌شده در ایجاد چربی احشایی و ابتلا به زوال عقل نقش دارند. کارشناسان رژیم غذایی مدیترانه‌ای را بهترین روش برای مبارزه با این نوع چربی و پیشگیری از زوال عقل می‌دانند. ورزش منظم، خودداری از مصرف الکل و خواب باکیفیت هم از دیگر موارد موثر در کاهش ابتلا به زوال عقل به شمار می‌روند.
