چرا زنان بیشتر در معرض آلزایمر هستند؟
چرا زنان بیشتر در معرض آلزایمر هستند؟
سازمان جهانی بهداشت جهانی در گزارشی اعلام کرد در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۵۷ میلیون نفر در سراسر جهان به زوال عقل مبتلا بوده‌اند که هر سال نزدیک به ۱۰ میلیون مورد جدید به این تعداد اضافه می‌شود.
اما این گزارش یک تفاوت جنسی چشمگیر را نشان می‌دهد و آن اینکه در سطح جهان، زنان تقریباً دو برابر مردان به آلزایمر مبتلا می‌شوند. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، خطر ابتلای زنان به این بیماری در سن ۴۵ سالگی، یک به پنج است، در حالی که این رقم برای مردان، یک به ده است.
سال‌هاست دانشمندان از این اختلاف شگفت‌زده هستند و از خود می‌پرسند آیا تفاوت در سالمندی مغز مردان و زنان می‌تواند پاسخ این سؤال باشد. نتایج یک پژوهش که در «Proceedings of the National Academy of Sciences» منتشر شده، نشان می‌دهد که ممکن است این طور نباشد.
پژوهشگران با تجزیه و تحلیل بیش از ۱۲ هزار تصویر مغزی از حدود ۵۰۰۰ فرد سالم که بین ۱۷ تا ۹۵ سال سن داشتند، دریافتند که مغز مردان در گذر زمان، از جمله نواحی مربوط به حافظه، حرکت و پردازش بصری، کاهش حجم بیشتری را تجربه می‌کند.
برای مثال، لوب آهیانه‌ای در مغز که مسئول پردازش احساساتی مانند لامسه، درد و موقعیت بدن است، در مردان سالانه ۲.۰ درصد و در زنان ۱.۲ درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر، زنان افزایش واضح‌تری در بطن‌های مغزی نشان دادند، که نشانه‌ای از تغییرات مرتبط با سن است، اما کاهش ساختاری کلی مغز در آن‌ها کمتر گسترده بود.
علاوه بر این، قشر مغز مردان با افزایش سن نازک‌تر می‌شود که این موضوع در برخی نواحی مانند پاراهیپوکامپال و فوزیفورم دیده شده است.
آن‌ها همچنین کاهش حجم بیشتری در ساختارهای زیرقشری مانند پوتامن و هسته دم‌دار تجربه کردند، که نقش‌های کلیدی در عملکرد حرکتی دارند.
اگر مغز مردان سریع‌تر کوچک می‌شود، پس چرا زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند؟
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد بعید است بیشتر بودن تعداد زنان مبتلا به آلزایمر نسبت به مردان، به تفاوت‌های جنسیتی مریوط باشد.
دانشمندان مدت‌هاست به عوامل مختلفی اشاره می‌کنند که از جمله می‌توان به تغییرات هورمونی پس از یائسگی، تفاوت در عملکرد ایمنی و عروقی، و این واقعیت ساده که زنان معمولاً عمر طولانی‌تری نسبت به مردان دارند، اشاره کرد.
در سال ۲۰۲۱، میانگین امید به زندگی در زنان ۷۳.۸ سال و در مردان ۶۸.۴ سال بود. بنابراین، زنان بیشتری به سنی می‌رسند که خطر ابتلا به آلزایمر در آن بالاتر است. بر اساس داده‌های سرویس سلامت ملی بریتانیا، این بیماری در میان افراد بالای ۶۵ سال شایع‌تر است.
دلایل بیولوژیکی آسیب‌پذیرتر بودن زنان هنوز به خوبی درک نشده است، اما به طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود که پاسخ را فقط نمی‌توان در تصویر مغزی یافت.
