هوش مصنوعی و درمان صرع: شناسایی ضایعات پنهان مغز در کودکان

هوش مصنوعی و درمان صرع: شناسایی ضایعات پنهان مغز در کودکان

پژوهشگران استرالیایی از توسعه یک سامانه هوش مصنوعی خبر داده‌اند که قادر است ناهنجاری‌های ظریف و پنهان مغزی در کودکان مبتلا به صرع را با دقتی بی‌سابقه شناسایی کند. این دستاورد می‌تواند مسیر را برای انجام جراحی‌های مؤثر و تغییردهنده زندگی در این بیماران هموار سازد.

متخصصان بیمارستان سلطنتی کودکان ملبورن اعلام کردند این ابزار که با استفاده از اسکن‌های مغزی آموزش دیده، قادر به تشخیص ضایعاتی به اندازه یک بلوبری یا حتی کوچک‌تر است. این ناهنجاری‌های ساختاری که اغلب در لایه‌های عمقی چین‌خوردگی‌های مغز پنهان می‌شوند، در بسیاری از موارد در تصویربرداری‌های مرسوم «ام‌آر‌آی» قابل تشخیص نیستند.

دکتر اما مک‌دونالد-لورز، متخصص مغز و اعصاب کودکان و سرپرست این تیم تحقیقاتی، در یک نشست مطبوعاتی تأکید کرد: «این ضایعات در بسیاری از موارد نادیده گرفته می‌شوند و به همین دلیل، شمار زیادی از کودکان از امکان انجام جراحی‌های ضروری محروم می‌مانند.»

بر پایه آمارهای رسمی، صرع علل گوناگونی دارد و در حدود سی درصد از موارد به ناهنجاری‌های ساختاری در مغز مرتبط است.

این متخصص در تشریح عملکرد ابزار نوین افزود: «این فناوری جایگزین رادیولوژیست‌ها یا نورولوژیست‌ها نخواهد شد، بلکه همانند یک کارآگاه دیجیتال عمل می‌کند که با کنار هم چیدن سریع قطعات پازل تصویری، به پزشکان در تصمیم‌گیری بالینی کمک می‌کند. این امر در نهایت امکان دسترسی بیمار به یک عمل جراحی بالقوه نجات‌بخش را فراهم می‌سازد.»

در بین بیماران حاضر در این مطالعه که به «دیسپلازی قشر مغز» و «صرع کانونی» مبتلا بودند، هشتاد درصد پیش از این، نتیجه اسکن «ام‌آر‌آی» آن‌ها طبیعی گزارش شده بود.

هنگامی که پژوهشگران از این سامانه هوش مصنوعی برای تحلیل همزمان تصاویر «ام‌آر‌آی» و «توموگرافی انتشار پوزیترون» یا «پِت‌اسکن» استفاده کردند، نرخ موفقیت در شناسایی ناهنجاری‌ها در یک گروه آزمایشی به نود و چهار درصد و در گروهی دیگر به نود و یک درصد رسید.

بر اساس اعلام «مؤسسه تحقیقات کودکان مرداک»، از هفده کودک در گروه اول، دوازده نفر تحت عمل جراحی برای برداشتن ضایعات مغزی قرار گرفتند که یازده نفر از آن‌ها کاملاً از تشنج‌های صرعی رهایی یافتند.

دکتر مک‌دونالد-لورز گام بعدی این پروژه را «آزمایش این ابزار در محیطی واقعی‌تر بر روی بیماران جدید و تشخیص‌داده‌ نشده» عنوان کرد.

آمارها نشان می‌دهد صرع مقاوم به درمان که با تشنج‌های مکرر همراه است، تقریباً از هر دویست کودک، یک نفر را درگیر می‌کند و دارودرمانی در حدود یک‌سوم از این بیماران پاسخگو نیست.

پروفسور کنراد واگستیل، متخصص انفورماتیک زیست‌پزشکی در کالج کینگز لندن، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه این مطالعه را «جالب توجه» ارزیابی و یافته‌های آن را «بسیار مهم» خواند.

وی در عین حال خاطرنشان کرد: «اگرچه محققان استرالیایی از ترکیب «ام‌آر‌آی» و «پِت‌اسکن» استفاده کرده‌اند، اما باید توجه داشت «پِت‌اسکن» روشی پرهزینه است، دسترسی به آن به اندازه «ام‌آر‌آی» آسان نیست و میزان تابش آن مشابه سیتی‌اسکن یا پرتونگاری است.»

این در حالی است که در پژوهش مشابهی که توسط تیمی از کالج کینگ لندن در ماه فوریه گذشته منتشر شد، تحلیل هوش مصنوعی داده‌های «ام‌آر‌آی» توانست شصت و چهار درصد از ضایعات مغزی مرتبط با صرع را که توسط رادیولوژیست‌ها نادیده گرفته شده بود، شناسایی کند.