فرار استعدادها از اپل؛ بزرگترین مانع تیم کوک برای سلطه بر هوش مصنوعی
فرار استعدادها از اپل؛ بزرگترین مانع تیم کوک برای سلطه بر هوش مصنوعی
اگرچه اپل طی ماههای اخیر بهتدریج و محتاطانه در حال تقویت جایگاه خود در حوزه هوش مصنوعی است، اما واقعیت این است که این غول فناوری، بهویژه در ابتدای موج هوش مصنوعی مولد، از رقبای اصلی خود عقب ماند؛ این عقبماندگی که بخشی از آن ناشی از غرور سازمانی و بخشی دیگر نتیجه دستکمگرفتن تأثیر فناوریهای نوظهور از سوی مدیران ارشد اپل بود.
با رسیدن به سال ۲۰۲۵، اپل اکنون در تلاش است این فاصله را جبران کند؛ در حالی که شرکتهایی مانند OpenAI و گوگل به شکل مداوم ابزارها و مدلهای پیشرفتهتری از هوش مصنوعی را منتشر میکنند.
با وجود این عقبافتادگی، تیم کوک، مدیرعامل اپل، همچنان معتقد است که این شرکت میتواند در آیندهای نزدیک به یکی از بازیگران اصلی هوش مصنوعی تبدیل شود. کوک در مردادماه گذشته تأکید کرد که اپل همواره به «بهترین بودن» افتخار میکند، نه به «اولین بودن».
وی با اطمینان اعلام کرد که اپل هنوز ظرفیت شکلدهی به آینده هوش مصنوعی مصرفی را دارد و برای تحقق این هدف نیز «آماده سرمایهگذاری گسترده» است.
اما تهدیدی جدی این چشمانداز را زیر سایه خود قرار داده است: افزایش قابل توجه خروج مهندسان و پژوهشگران اپل بهویژه به مقصد OpenAI. اگر اپل قصد دارد جایگاه خود را در رقابت هوش مصنوعی تثبیت کند، ناچار است اقدامی بنیادی برای جلوگیری از این ریزش استعدادها انجام دهد.
افزایش نگرانکننده خروج استعدادها از اپل
در ماههای اخیر، موارد متعددی از ترک اپل توسط متخصصان کلیدی هوش مصنوعی گزارش شده است. یکی از نمونههای برجسته، جدایی کی یانگ در ماههای گذشته و پیوستن او به متا بود؛ فردی که نقشی مهم در توسعه نسل جدید دستیار هوشمند «سیری» داشت.
با این حال، گزارش اخیر وال استریت ژورنال نشان میدهد این جریان بسیار گستردهتر از موارد مدیریتی است و دهها مهندس از بخشهای مختلف اپل در حال ترک شرکت هستند؛ آن هم عمدتاً برای همکاری با OpenAI. این موضوع چالشی بسیار بزرگتر از چیزی است که در ابتدا تصور میشد.
چرا مهندسان اپل راهی OpenAI میشوند؟
ممکن است این پرسش مطرح شود که چرا حتی کارمندانی که در حوزه نرمافزار فعالیت مستقیم ندارند، اپل را به مقصد OpenAI ترک میکنند؟ پاسخ در چشمانداز بلندپروازانه OpenAI نهفته است؛ شرکتی که اکنون فراتر از نرمافزار فکر میکند و برای ورود به حوزه سختافزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برنامهریزی کرده است.
پیوستن جانی آیو، طراح افسانهای اپل، به OpenAI برای توسعه یک دستگاه سختافزاری جدید نمونهای آشکار از این رویکرد است. منابع آگاه نیز تأیید کردهاند که این شرکت قصد ساخت «گوشی هوشمند» ندارد، بلکه در پی خلق یک دستگاه جدید مبتنی بر ChatGPT است.
البته این نخستین تلاش کارکنان پیشین اپل برای ساخت چنین دستگاههایی نیست. محصول Humane AI Pin (که توسط چند تن از مهندسان سابق اپل طراحی شده بود) نمونهای ناموفق از این دست است؛ محصولی که نتوانست حتی اندکی از جادوی طراحی اپل را بازآفرینی کند و شکست آن غیرقابل انکار بود.
در مقابل، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، مدعی است نمونه اولیه دستگاهی که آیو طراحی کرده، «جالبترین قطعه فناوری است که تاکنون دیده است».
اگرچه تصور رقابت مستقیم چنین محصولی با آیفون دشوار است، اما مسئله اصلی این است: اپل نمیتواند به آسانی بر ضعفهای خود در حوزه هوش مصنوعی غلبه کند، اگر رقبایی مانند OpenAI بتوانند بهترین مهندسان این شرکت را جذب کنند.
چرخه خطرناک از دست دادن استعدادها
خروج استعدادهای کلیدی، اپل را با یک چرخه معیوب روبهرو میکند:
۱. دشواری جایگزینی نیروهای ردهبالا
آن دسته از مهندسان هوش مصنوعی که اپل را ترک میکنند، افراد معمولی نیستند؛ بلکه پژوهشگران برجستهای هستند که توانایی توسعه فناوریهای تحولآفرین را دارند. جایگزینی این نیروها زمانبر و بسیار دشوار است.
۲. کاهش جذابیت اپل برای استعدادهای جدید
زمانی که متخصصان برتر هوش مصنوعی به شرکتهایی مانند OpenAI، گوگل یا متا میپیوندند، اپل برای جذب مهندسان تازهنفس با چالش بیشتری مواجه میشود.
در دنیای هوش مصنوعی، مهندسان برجسته ترجیح میدهند در کنار بهترینهای این صنعت کار کنند. اگر اکوسیستم اپل بهتدریج از چنین نیروهایی خالی شود، در جذب استعدادهای تازه نیز ناتوان خواهد شد.
افزون بر این، کندی اپل در حوزه هوش مصنوعی باعث شده برخی متخصصان، پروژههای هوش مصنوعی اپل را نسبت به کارهای پیشرفته OpenAI یا گوگل کمهیجانتر بدانند.
مسیر سخت اپل برای بازگشت به رقابت
اپل اکنون نهتنها در زمینه حفظ استعدادهای فعلی، بلکه در جذب نیروهای جدید نیز با چالش روبهرو است. برای تبدیلشدن به یک قدرت جدی در عرصه هوش مصنوعی، باید هر دو مشکل را همزمان حل کند.
تیم کوک اخیرا اعلام کرد که اپل «در مسیر پیشرفت قابل توجهی در زمینه شخصیسازی بیشتر سیری» قرار دارد. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، نسخه جدید و بازطراحیشده سیری در مارس ۲۰۲۶ همراه با انتشار iOS ۲۶.۴ معرفی خواهد شد.
با این حال، بر اساس گزارش بلومبرگ، اگر این نسخه نتواند انتظارات را برآورده کند، احتمال میرود موج تازهای از خروج مدیران ارشد هوش مصنوعی اپل رقم بخورد.
