تیم برنرز لی: وب باید دوباره آزاد شود؛ اینترنت دیگر در خدمت مردم نیست

تیم برنرز لی: وب باید دوباره آزاد شود؛ اینترنت دیگر در خدمت مردم نیست

تیم برنرز-لی، مخترع وب جهان‌گستر و بنیان‌گذار پروژه Solid، در گفت‌وگویی تازه تأکید کرد که اینترنت امروز در دست شرکت‌های بزرگ متمرکز شده و «روح وب آزاد» در معرض خطر است. او گفت وب هنوز می‌تواند به مأموریت اولیه‌اش بازگردد، مشروط بر اینکه کنترل داده‌ها و حاکمیت دیجیتال به کاربران بازگردانده شود.
 

پلتفرم‌های بسته؛ تهدیدی برای وب باز

به گزارش نیوزلن برنرز-لی با اشاره به پلتفرم‌هایی مانند TikTok و اپلیکیشن‌های اختصاصی خبری توضیح داد که این سرویس‌ها کاربران را از وب باز جدا می‌کنند تا امکان ردیابی و کنترل رفتار آنها فراهم شود. او پادکست‌ها و پروژه‌های متن‌باز را به‌عنوان نمونه‌هایی از «اکوسیستم باز» ستود که هنوز نشان‌دهنده پتانسیل واقعی وب هستند.

او به پروژه Solid و شرکت Inrupt اشاره کرد که هدفشان ایجاد وب باز است و افزود: اگر کاربران اطلاعاتشان را در اختیار خود داشته باشند و تنها با اجازه خود آن را در اختیار سرویس‌ها قرار دهند، بسیاری از معضلات فعلی وب حل می‌شود.
«وب باید برای همه باشد — آزاد، قابل‌دسترسی و در خدمت جامعه جهانی.»
 
هوش مصنوعی: ابزار یا عامل استخراج؟

برنرز-لی هوش مصنوعی را ابزاری دوگانه می‌داند: از یک سو می‌تواند دسترسی به اطلاعات و خدمات را تسهیل کند و به‌صورت شخصی‌سازی‌شده به کاربران کمک کند؛ اما از سوی دیگر در صورت تسلط شرکت‌ها و استفادهٔ استخراجی از داده‌ها می‌تواند وب را تضعیف کند.
او هشدار می‌دهد که بدون استانداردها و مقررات مناسب، مدل‌های AI ممکن است فقط به استخراج داده‌ها و تولید محتوای یک‌طرفه بپردازند.
او پیشنهاد می‌کند که برای محافظت از وب باید ترکیبی از استانداردهای باز، فناوری‌های کاربر-محور (مانند کیف‌های داده) و مقررات قوی وجود داشته باشد تا تعادل میان نوآوری و حاکمیت کاربر حفظ شود.
 
آینده مرورگرها و رقابت جدید

همزمان با گسترش این نظر که هوش مصنوعی در حال نابودی وب سنتی است، برنرز-لی جنگ فعلی مرورگرهای مبتنی بر هوش مصنوعی را نویدبخش می‌داند اما نگران تأثیر آن بر مدل‌های درآمدی وب است. او می‌گوید اگر کاربران دیگر مستقیم به وب‌سایت‌ها نروند و تعاملات توسط عوامل AI انجام شود، جریان درآمد مبتنی بر تبلیغات و بازدید صفحه تحت فشار قرار می‌گیرد و اکوسیستم محتوایی آسیب می‌بیند.

در نهایت، او معتقد است بهترین مسیر، افزایش کنترل کاربر بر داده‌ها، تقویت استانداردهای باز و توسعهٔ مدل‌های کسب و کار جدیدی است که نه‌تنها نوآوری را تشویق کند بلکه حقوق و منافع کاربران را نیز محافظت نماید.