چین برای نخستین بار عناصر نادر خاکی را از گیاه زنده استخراج کرد
چین برای نخستین بار عناصر نادر خاکی را از گیاه زنده استخراج کرد
تیمی به رهبری پژوهشگران مؤسسهٔ ژئوشیمی گوانگ‌ژو در چین، برای اولین بار در جهان، نانوکریستال‌های مونازیت – معدنی ارزشمند و غنی از عناصر نادر خاکی – را درون بافت‌های زندهٔ سرخس همیشه‌سبز «بلک‌نوم اُری‌اِنْتاله» (Blechnum orientale) کشف کردند.
به گزارش نیوزلن و به نقل از اینترستینگ انجینیرینگ، بر این اساس، مؤسسهٔ ژئوشیمی گوانگ‌ژو اعلام کرد این کشفیات «امکان بازیابی مستقیم مواد کاربردی عناصر نادر خاکی را می‌گشاید».
گفتنی است مونازیت معمولاً در شرایط زمین‌شناختی با فشار و دمای بسیار بالا شکل می‌گیرد، اما پژوهشگران نشان دادند گیاهان می‌توانند این کانی را در شرایط عادی سطح زمین و دمای محیط معدنی‌سازی کنند.
این فرآیند زیستی، امکان‌پذیری فیتوماینینگ را اثبات می‌کند. فیتوماینینگ روشی سبز است که در آن از گیاهان «فوق‌انباشته‌گر» برای استخراج فلزات از خاک استفاده می‌شود؛ گیاهانی که می‌توانند غلظت عناصر سنگین را صدها تا هزاران برابر خاک اطراف در بافت خود ذخیره کنند.
پژوهشگران نمونه‌های گیاهی و خاکی را از ذخایر عناصر نادر خاکی در گوانگ‌ژو جمع‌آوری کردند. بررسی‌ها نشان داد بیشترین تجمع عناصر نادر خاکی در برگچه‌های سرخس رخ داده و کریستال‌ها در فضای خارج سلولی گیاه تشکیل می‌شوند تا از ورود عناصر غیرمغذی به درون سلول جلوگیری کرده و به عنوان مکانیسمی برای سم‌زدایی عمل کنند.
کارشناسان این پدیده را «فرآیند خودسامان‌دهی غیرتعادلی» توصیف کرده‌اند که شبیه «باغ شیمیایی» است. آن‌ها تأکید دارند که این نخستین گزارش مستند از کریستالی شدن عناصر نادر خاکی به شکل کانی درون یک گیاه فوق‌انباشته‌گر به شمار می‌رود.
مؤسسهٔ ژئوشیمی گوانگ‌ژو معتقد است این کشفیات «مسیر جدیدی برای بهره‌برداری پایدار از منابع عناصر نادر خاکی» می‌گشاید و می‌تواند به الگویی سبز و دایره‌ای منجر شود که در آن «پاک‌سازی محیطی و بازیافت همزمان» انجام گیرد.
